• Gabinet Dietetyczny J&M Professional
  • Pon-Sob: 8.00 to 17.00
Cześć, jak możemy Ci pomóc?

Dieta Low Fodmap

Spis treści

Jak dieta low FODMAP może poprawić Twoje samopoczucie?

Zmagasz się z nieustannymi problemami trawiennymi, takimi jak wzdęcia, ból brzucha, czy nieregularne wypróżnienia?

Dieta dieta o niskiej zawartości fodmap, zaproponowana przez naukowców z Monash University w Australii, może być światłem w tunelu dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS) i inne podobne dolegliwości. Jako dietetyk, chcę przybliżyć Ci tę metodę żywieniową, pokazując jej potencjał i wyjaśniając, dlaczego profesjonalne wsparcie w jej stosowaniu jest tak ważne. Poświęć chwilę na przeczytaniu tego artykułu, nim podejmiesz decyzję o jej stosowaniu.

 

Dieta niskofodmapowa

Czym jest dieta Low FODMAP?

Dieta Low FODMAP jest strategią żywieniową skupiającą się na redukcji spożycia określonych fermentowalnych węglowodanów, które są znane z wywoływania objawów u osób z zespołem jelita drażliwego (IBS). FODMAP to skrót od fermentowalnych oligo-, di-, mono-sacharydów i polioli, które są obecne w wielu codziennych pokarmach, w tym w niektórych owocach, warzywach, produktach zbożowych, nabiale, i słodzikach.

Osoby cierpiące na IBS często doświadczają nasilonych objawów po spożyciu pokarmów bogatych w FODMAP, w tym wzdęć, bólu, i zaburzeń rytmu wypróżnień. Koncept diety Low FODMAP został opracowany i zbadany przez naukowców z Monash University w Australii, którzy odkryli, że ograniczenie tych węglowodanów może znacząco poprawić objawy IBS.

Badania wykazały, że dieta Low FODMAP jest jedną z najskuteczniejszych strategii dietetycznych w łagodzeniu objawów zespołów jelita nadwrażliwego ibs . W przeglądzie systematycznym i meta-analizie z 2016 roku stwierdzono, że pacjenci stosujący dietę niską w FODMAP doświadczają znacznej poprawy w zakresie ogólnego dyskomfortu jelitowego, wzdęć i bólu brzucha.

Protokół low fodmap wymaga dokładnego zrozumienia, których pokarmów unikać i jak je zastępować, aby dieta była zbilansowana i zapewniała wszystkie niezbędne składniki odżywcze. To podejście dietetyczne zaleca eliminację pokarmów bogatych w FODMAP na okres kilku tygodni, a następnie stopniowe ich reintrodukcję, aby zidentyfikować, które specyficzne węglowodany wywołują objawy u danego pacjenta.

czemu Low fodmap

Etapy diety Low Foodmap

Dieta ta jest jedną z bardziej złożonych i skomplikowanych do wdrożenia.
Składa się z 3 głównych etapów :

Etap 1 diety : Ograniczenie spożycia wszystkich Foodmap – etap potrzeby aby sprawdzić wpływ Foodmap na organizm, oraz sprawdzić czy w czasie okresu eliminacyjnego nastąpi poprawa . Jeżeli poprawa nie występuje, należy zmienić kierunek leczenia ponieważ ta dieta nie przyniesie efektów.

Etap 2 diety : Ponowne wprowadzanie pojedynczo produktów o wysokiej zawartości Foodmap ( reintrodukcji). W tym złożonym i wymagającym procesie, oznaczane są produkty i składniki które nasilają dolegliwości.

Etap 3 diety: Długoterminowa zmodyfikowana dieta Low Foodmap opracowana na podstawie 2 poprzednich etapów. Ma na celu sprawdzenie i wypracowanie sposobu odżywiania, który jest dla pacjenta najbardziej prawidłowy.  Na tym etapie także poświęcamy dużo czasu na naukę pacjenta samodzielności w opracowaniu prawidłowych nawyków i samodzielnego komponowania posiłków.

Rozdział 2: Jak działa dieta Low FODMAP?

Zrozumienie działania diety Low FODMAP wymaga wglądu w to, jak FODMAP wpływają na przewód pokarmowy. Węglowodany te nie są dobrze absorbowane w jelicie cienkim, co prowadzi do ich fermentacji przez bakterie w jelicie grubym. Ta fermentacja powoduje produkcję gazów, co skutkuje wzdęciami, bólem oraz zmianami w rytmie wypróżnień.

Zmniejszając spożycie FODMAP, osoby między innymi z IBS, mogą zauważyć znaczną poprawę w występowaniu objawów. To dlatego, że mniejsza ilość fermentowalnych węglowodanów w diecie ogranicza ilość gazu produkowanego przez bakterie jelitowe oraz zmniejsza ilość wody w jelicie, co z kolei zmniejsza prawdopodobieństwo występowania biegunek

Wiele badań potwierdziło skuteczność diety Low FODMAP. Na przykład, badanie opublikowane w “Gastroenterology” wykazało, że pacjenci z IBS, którzy przestrzegali diety Low FODMAP, doświadczali znaczącej poprawy w zakresie bólu brzucha, wzdęć, i ogólnego dyskomfortu w porównaniu do diety standardowej.

Podczas gdy dieta LOW FODMAP może przynieść znaczną ulgę w objawach, jest to strategia, która powinna być stosowana pod nadzorem dietetyka. Dieta ta wymaga bowiem eliminacji szerokiego zakresu produktów, co może być wyzwaniem bez odpowiedniej wiedzy i wsparcia. Profesjonalna pomoc dietetyka jest niezbędna, aby upewnić się, że dieta jest zrównoważona i dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, co jest kluczowe, by uniknąć potencjalnych niedoborów wynikających z ograniczeń dietetycznych.

Należy podkreślić, że dieta ta, nie jest planem żywieniowym przeznaczonym do długotrwałego stosowania. Jej głównym celem jest zidentyfikowanie pokarmów, które wywołują objawy, a nie stałe ich eliminowanie z diety. Długotrwałe stosowanie tej diety bez odpowiedniej reintrodukcji pokarmów może prowadzić do niezamierzonej eliminacji ważnych prebiotyków, które są kluczowe dla zdrowia i mikrobioty jelitowej.

Podsumowując, mechanizm działania dieta o małej ilości FODMAP opiera się na ograniczeniu fermentacji w jelicie grubym, co może znacząco poprawić jakość życia osób cierpiących na IBS. Skuteczność diety została potwierdzona w licznych badaniach naukowych, które pokazały, że pacjenci przestrzegający diety doświadczają mniejszego dyskomfortu jelitowego oraz poprawy ogólnego samopoczucia. Niemniej jednak, kluczowe jest, aby podejście to było realizowane pod okiem doświadczonego dietetyka, który zapewni, że dieta jest bezpieczna, zrównoważona i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Rozdział 3: Skuteczność diety Low FODMAP

Dieta niskofodmapowa została szeroko zbadana w kontekście jej skuteczności w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego. Badania dowodzą, że dla wielu osób z IBS, ograniczenie spożycia FODMAP prowadzi do znacznej poprawy jakości życia oraz redukcji takich objawów jak ból brzucha, wzdęcia i nieregularne wypróżnienia.

W jednym z kluczowych badań przeprowadzonych przez grupę z Monash University, uczestnicy przestrzegający diety niskiej w FODMAP doświadczyli znaczącej redukcji swoich objawów w porównaniu z grupą stosującą tradycyjne porady dietetyczne dla osób z IBS. Co ważne, poprawa ta była nie tylko statystycznie znacząca, ale również klinicznie istotna, co oznacza realną zmianę w codziennym funkcjonowaniu i samopoczuciu pacjentów.

Składniki Diety Lov Fodmap

Należy jednak podkreślić, że efekty diety mogą być różne w zależności od indywidualnej reakcji organizmu na poszczególne FODMAP a także stosowany protokół low FODMAP . Niektóre osoby mogą reagować na określone produkty zawierające fodmap , podczas gdy inne mogą być wrażliwe na jeden konkretny składnik. Dlatego też proces reintrodukcji pokarmów po fazie eliminacyjnej jest tak ważny, aby zidentyfikować, które konkretnie składniki diety są odpowiedzialne za wywoływanie objawów u danej osoby.

Oprócz badania klinicznego poprawy objawów, ważne jest również zwrócenie uwagi na potencjalny wpływ diety na mikrobiotę jelitową. Niektóre badania sugerują, że długotrwała dieta fodmap może wpływać na skład i różnorodność bakterii jelitowych, co jest ważnym obszarem dla przyszłych badań, mając na uwadze kluczową rolę mikrobioty w ogólnym zdrowiu.

Dieta niskofodmapowa jest dobrze udokumentowana, ale wymaga indywidualnego podejścia i profesjonalnego nadzoru. Efekty diety mogą znacząco poprawić jakość życia osób z IBS, jednak jej wpływ na mikrobiotę jelitową i długoterminowe zdrowie wymaga dalszych badań. Dlatego też współpraca z dietetykiem jest kluczowa, aby dieta była nie tylko skuteczna, ale również bezpieczna i zrównoważona.

Dieta w chorobach jelit

Rozdział 4: Dlaczego wsparcie dietetyka jest kluczowe?

Wprowadzenie diety o małej ilości FODMAP do swojego życia może wydawać się złożone i przytłaczające, zwłaszcza biorąc pod uwagę szczegółowość wymaganą w fazie eliminacyjnej. Właśnie tutaj kluczową rolę odgrywa wsparcie wykwalifikowanego dietetyka. Profesjonalne doradztwo jest niezbędne nie tylko do prawidłowego zastosowania diety, ale także do zapewnienia, że jest ona zbilansowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb.

Skuteczność i wytrwałość.

W 2020 r, przeprowadzono i opublikowano ciekawe badanie kliniczne, badające skuteczność diety niskofodmapowej. W badaniu tym tylko część pacjentów korzystała ze wsparcia dietetyka, pozostała część bazowała na fachowych materiałach i poradnikach. ( Tuck C.J., Reed D.E., Muir J.G, itd.. Implementation of the low FODMAP diet in functional gastrointestinal symptoms: A real-word experience). W grupie bez wsparcie dietetyka, u dwukrotnie większej liczby osób odnotowano brak poprawy. W trakcie badań stwierdzono poprawność prowadzonej diety na kolejnych etapach

  • etap 1 diety Low Fodmap: Bez dietetyka 71%/ z dietetykiem 96 %

  • etap 2 diety Low Fodmap: Bez dietetyka 39%/ z dietetykiem 70%

  • etap 3 diety Low Fodmap: Bez dietetyka 29%/ z dietetykiem 65 %

Dietetyk pomoże zidentyfikować produkty bogate w FODMAP i znajdować dla nich odpowiednie zamienniki, co jest kluczowe dla utrzymania zróżnicowanej i odżywczej diety. Bez właściwego przewodnictwa istnieje ryzyko, że dieta stanie się monotonna i niedoborowa w kluczowe składniki odżywcze, co może prowadzić do dalszych problemów zdrowotnych.

Indywidualne dostosowanie

Każdy organizm jest inny, a reakcje na poszczególne FODMAP mogą się różnić. Dietetyk pomoże w indywidualnym dostosowaniu diety, co jest niezwykle ważne dla jej skuteczności. Dzięki temu proces reintrodukcji będzie precyzyjnie skrojony pod potrzeby danej osoby, co zwiększa szansę na identyfikację konkretnych węglowodanów, które wywołują objawy.

Edukacja i wsparcie

Dietetyk zapewnia nie tylko plan żywieniowy, ale także edukację, która jest niezbędna dla zrozumienia i przestrzegania diety. Wiedza na temat tego, jak poszczególne pokarmy wpływają na samopoczucie, jest kluczowa dla utrzymania motywacji i przestrzegania zaleceń. Ponadto, wsparcie psychologiczne jest nieocenione, szczególnie w momentach, kiedy proces dostosowywania diety może wydawać się trudny.

Długoterminowe planowanie i monitorowanie

Dietetyk pomoże również w długoterminowym planowaniu diety, co jest ważne dla zapewnienia, że po zakończeniu fazy eliminacyjnej dieta będzie nadal zrównoważona i zgodna z preferencjami żywieniowymi. Monitoring postępów i dostosowywanie planu żywieniowego w odpowiedzi na reakcje organizmu są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych wyników.

Podsumowując, wsparcie dietetyka jest nieocenione w procesie wdrażania diety niskiej w FODMAP. Specjalista nie tylko pomoże w zrozumieniu zasad diety i jej skutecznym zastosowaniu, ale także zapewni, że dieta będzie zbilansowana, dostosowana do indywidualnych potrzeb i zgodna z długoterminowymi celami zdrowotnymi. Dzięki temu proces dostosowania diety może stać się nie tylko skutecznym sposobem na radzenie sobie z IBS, ale także krokiem w kierunku ogólnej poprawy jakości życia i zdrowia.

Dieta na Thermomix

W naszym gabinecie przygotowujemy jadłospisy z wykorzystaniem posiadanych przez naszych pacjentów urządzeń jak Thermomix czy frytkownica beztłuszczowa.

Genialnym wsparciem w utrzymaniu zrównoważonej, różnorodnej i zdrowej diety jest Thermomix – jeżeli masz pytania dot. tego urządzenia lub szukasz sprawdzonego przedstawiciela który ma doświadczenie w dietetyce – to polecamy  najlepszego na świecie : znajdziesz go tutaj.

 

Podsumowanie :

Decyzja o wypróbowaniu dieta niskiej zawartości Fodmap, powinna być podjęta z rozwagą i świadomością, że każdy organizm reaguje inaczej. To, co działa dla jednej osoby, może nie być skuteczne dla innej. Dlatego indywidualne podejście i dostosowanie diety do Twoich osobistych potrzeb i reakcji organizmu jest kluczowe.

Niech ta dieta będzie nie tyle restrykcją, co podróżą odkrywczą do lepszego zdrowia i większego komfortu. Z pomocą dietetyka, możesz nauczyć się wybierać pokarmy, które wspierają Twoje zdrowie, unikając tych, które prowokują niepożądane reakcje. To inwestycja w Twoje samopoczucie, które zasługuje na czas, uwagę i troskę.

Jeśli jesteś gotowy, aby rozpocząć tę podróż, powyższa metaanaliza diety low fodmap tylko dotyka tematu ale go w żaden sposób nie wyczerpuje. Pamiętaj, że pomoc specjalisty to nie tylko drogowskaz, ale i kompas, który pomoże Ci nawigować przez świat żywności, odkrywając nowe, zdrowsze ścieżki. Z dietetykiem u Twojego boku, dieta Low FODMAP może stać się nie tylko skutecznym narzędziem w walce z IBS, ale także bramą do głębszego zrozumienia Twoich żywieniowych potrzeb i preferencji. Razem możemy pracować nad tym, aby każdy posiłek był krokiem ku lepszemu zdrowiu i większej radości z jedzenia.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące diety low fodmap

Wersja restrykcyjna – najczęściej stosowana, eliminuje z jadłospisu wszystkie źródła nawet umiarkowanych Foodmap wszystkich grup . Ten sposób diety standardowo stosowany jest w dietach klinicznych.

Wersja łagodna diety – zaleca eliminację tylko niektórych składników lub grup Fodmap. Dobór składników przeprowadza lekarz lub dietetyk na podstawie wytycznych oraz informacji uzyskanych od pacjenta. Do najczęstszych eliminowanych produktów należą :

  • Zboża ( pszenica, żyto)

  • Mleko ( mleko, jogurt)

  • Warzywa ( cebula, kalafior, por)

  • Owoce ( jabłka, gruszki, arbuz )

Kiedy stosuje się dietę w wersji łagodnej? Zazwyczaj ta forma wybierana jest u dzieci, czasami dla osób z chorobami współistniejącymi ew. niedożywionymi czy takimi, które z różnych powodów nie są w stanie utrzymać restrykcyjnej diety. Niestety ta forma może wykazywać brak skuteczności, nawet w sytuacjach w których ograniczenie Fodmap restrykcyjne jest skuteczne.

Etap 3 diety polega na spożywaniu posiłków z których wyłączone są te produkty, które nasilają u pacjenta objawy choroby z układu pokarmowego. Często jest to tylko kilka składników, bez których można przygotować ogrom pysznych i doskonale zbilansowanych posiłków. Dlatego też zazwyczaj na tym etapie współpraca z dietetykiem zostaje zakończona a to do pacjenta należy dbałość o eliminację z diety wskazanych, znanych mu już składników. Z doświadczenia jednak wiemy, że najlepsze efekty osiągają pacjenci, którzy kontynuują współpracę z nami jeszcze przez 1-2 miesiące. Ma to na celu pogłębienie motywacji i utrwalenie zdrowych nawyków, czasami także określenie kolejnych celów żywieniowych lub zdrowotnych.

Oczywiście, zdarzają się także sytuacje w których dietę można przerwać wcześniej. Jeżeli na etapie etapu pierwszego, pomimo postępowania zgodnie z zaleceniami dietetycznymi, pacjent nie odczuwa poprawy komfortu życia, nie ma sensu diety kontynuować ponieważ nie przyniesie ona żadnych efektów.

Jako że dieta niskiej zawartości fodmap nie ma na celu zazwyczaj leczenia przyczyn choroby, a jedynie poprawę komfortu życia pacjenta przez eliminację przynajmniej części jej objawów, powrót do standardowej diety bardzo często powoduje powrót do stanu z przed jej rozpoczęcia. Nie mniej, tolerancja na fodmap może ulegać zmienia, zaleca się więc okresowo – co 3-5 miesięcy kontrolną reintrodukcję wykluczonych składników.

Sugerujemy analizę przebiegu pierwszego etapu. Jeżeli nie popełniono błędów przy planowaniu posiłków lub ich przygotowaniu, sugerujemy przerwać dietę – ponieważ przejście do 2 etapu nie ma sensu. W takiej sytuacji należy przeprowadzić konsultację z lekarzem specjalistą który podejmie diagnostykę pod kątem występowania innych schorzeń.

Czas trwania  diety uzależniony jest między innymi od osiąganych efektów. W badaniach klinicznych okres eliminacyjny trwał zawsze od 3 do 12 tygodni. Rekomentacje Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii wskazują że odpowienim będzie okres 6 tygodni, Według Amerykańskiego Towarzystwa ( AGA) 4-6 tygodni, z kolei Światowa Organizacja Gastroenterologiczna zaleca by faza pierwsza była stosowana przez 2-6 tygodni.
Zgodnie więc można przyjąć, że etap ten powinien trwać 4-6 tygodni.

Etap 2 – kolejne wprowadzanie produktów zawierających Fodmap z różnych grup oraz ocena ich wpływu na samopoczucie oraz występowanie dolegliwości. . Zazwyczaj etap ten trwa 8-16 tygodni ( w zależności od reakcji pacjenta na produkty)

Dieta uboga w fodmap jest dietą dość trudną do przeprowadzenia i utrzymania. Jak każda dieta redukcyjna stwarza także zagrożenia. Podstawowym ryzykiem przy tak obfitym ograniczeniu źródeł pokarmów są niedobory pokarmowe dotyczące makro i mikro składników które ze względu na czas trwania diety mogą być dużym obciążeniem dla organizmu. Najczęściej dochodzi o niedoboru witamin z rodziny B, żelaza i wapnia. Ryzyko wystąpienia niedoborów jest większe u osób które dodatkowo stosują inne diety np. wegańskie. Dlatego zbilansowanie diety powinno powierzyć się profesjonaliście .
Dieta restrykcyjna low Fodmap nie jest zalecana u pacjentów z zaburzeniami odżywiania lub z zaburzeniami zachowania związanymi żywieniem.

W pierwszym etapie restrykcyjnej diety, powinno wykluczyć się produkty o wysokiej i umiarkowanej ilości fodmap. Dietetyk podczas bilansowania jadłospisu ma możliwość doboru składników przyjmując dopuszczalne ich ilości, obróbkę ( w niektórych przypadkach obróbka cieplna czy namaczanie może obniżyć ich ilość) jak i podział. Dlatego lista produktów wykluczonych i dopuszczonych, oraz jest płynna.
Produkty niewskazane i wskazane: ( to przykłady w żaden sposób nie wyczerpujące listy) :

  • Produkty z pszenicy, jęczmienia i żyta zastępując je np. kukurydzą, tapioką, gryką, komosą ryżową itd.

  • Warzywa i owoce mogą różnić się zawartością fodmap w zależności od pochodzenia i gatunku, dlatego ważnym jest każdorazowe sprawdzenie konkretnego warzywa. Główne źródła fodmap w naszej diecie : Morele, mango, cebula, czosnek, szparagi ( fruktany), mango, kiwi, jabłko, gruszka, papryka czerwona, groszek cukrowy, pomidor ( Fruktoza). dynia piżmowa, kalafior, grzyby, bataty ( mannitol) , awokado, brzoskwinia ( sorbitol) Należy unikać suszonych owoców. Ziemniaki czy skrobia ziemniaczana mają niską zawartość fodmap, więc oczywiście, można jeść ziemniaki na low fodmap.

  • Mleko, jogurty, sery – dopuszczone wyłącznie w wersji bez laktozowej.

  • Jaja, ryby, mięso – można spożywać w dowolnej ilości lecz należy wybierać produkty nie przetworzone i z małą ilością tłuszczu ; ( np. indyk, kurczak, cielęcina, wołowina itd) . Produkty niewskazane to produkty przetworzone, w których może znajdować się domieszka składników z dużą ilością fodmap ( kiełbasy, gotowe pieczenie, pasztety itd)

  • Rośliny strączkowe : Posiadają wysoką ilość galaktooligosacharydów więc są o dużej zawartości fodmap i powinny być wykluczone. Dopuszcza się jednak w niewielkiej ilości ciecierzycę i soczewicę z zalewy ( mają niższą zawartość fodmap niż gotowane). Dopuszcza się także produkty fermentowane z soi – np. twarde tofu.

  • Nasiona roślin oleistych : w tym słonecznik, chia, sezam, dynia, konopie itd – ze względu na dużą ilość oligofruktanów powinny być spożywane w określonej normami ilości.

  • Orzechy : Wykluczamy obowiązkowo pistacje i orzechy nerkowca. Wolno spożywać orzeszki ziemne i orzechy makadamia. Pozostałe wolno spożywać zgodnie z przyjętymi normami prawidłowo bilansując ilość fodmap w posiłku.

  • Alkohol – może nasilać objawy ZJD dlatego powinno się go unikać w pierwszych 2 fazach diety. Niektóre badania dopuszczają określone ilości alkoholu do posiłku jak : 150 ml wina lub 30 ml wódki.

  • Soki : zależy od owoców z których jest wykonany. Soki z owoców o wysokiej zawartości fodmap są wykluczone. Pozostałe można spożywać zgodnie ze wskazaniami.

  • Kawa – sama kawa ma niską zawartość fodmap, jednak kofeina może nasilać objawy ZJD dlatego sugeruje się picie kawy bezkofeinowej lub ograniczenie jej ilości, by nie fałszować wyników diety.

  • Herbata : Należy wyeliminować mocną herbatę czarną oraz ze złocienia, całkowicie herbatę z kopru włoskiego oraz oolong. Dopuszczona jest słabą herbatę czarną oraz z mniszka oraz dowolną herbatę mięta, zielona, chai, lukrecji

  • Przyprawy : Wyeliminować należy liście laurowe, czosnek, cebulę i kmin rzymski, chili w płatkach. Ostre przyprawy mogą nasilać objawy ZJD. Sugeruje się wybierać potrawy jednoskładnikowe – nie korzystać z mieszanek aby uniknąć niebezpieczeństwa dodania do nich składników zawierających wysoką zawartość z fodmap.

  • Oleje – nie zawierają węglowodanów więc można spożywać, pamiętając że wysoka zawartość tłuszczu w diecie może nasilać objawy ZJD.

  • Ocet : Dopuszczony z wyjątkiem octów balsamicznych i jabłkowych.

  • Produkty do słodzenia : Konieczna eliminacja miodu, melasy, syropu z agawy, cukier trzcinowy. Dopuszczony jest cukier biały i brązowy, palmowy, stewia, syrop klonowy. Słodziki : Dopuszczone są aspartam i acesulfam , stewia. Zaleca się unikanie słodzików typu słodzików np. erytrytol, sorbitol, mannitol, ksylitol, izomalt, maltitol.

Najczęstszym wskazaniem do stosowania diety jest IBS ( Zespół jelita Drażliwego). Nie istnieje jedne spójne stanowisko ekspertów, czy dieta ta powinna zostać wdrożona w pierwszej kolejności, czy dopiero wtedy, gdy zmiana podstawowej diety i stylu życia oraz leczenie nie przynosi rezultatów. Wszystkie dostępne badania kliniczne wskazują w diecie low fodmap wyższą skuteczność niż pozostałe diety. Jednakże proces i przebieg diety jest dość skomplikowany i powinien być przeprowadzany w konsultacji z dietetykiem.

 

Kolejnym wskazaniem do stosowania diety Low Fodmap może być Nieswoiste zapalenie jelit ( NZJ) – a wśród nich choroby Leśnieowskiego-Crohna ( ChLC) czy Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ( WZJG) . W chorobach tych częstym zaleceniem może być właśnie dieta o niskiej zawartości fodmap, szczególnie wtedy, gdy proces leczenia zahamował procesy zapalne, a objawy choroby nadal występują.

Fodmap w chorobie refluksu ( żołądkowo -przełykowego) – nie dotarliśmy do żadnych badań które wskazywały by sens wprowadzania tej diety do pacjentów z tym schorzeniem.

Dieta Low FODMAP w Endometriozie – Pomimo coraz częstszych prób stosowania diety Low Fodmap, nie istnieją badania kliniczne wskazujące na sens jej stosowania. Na chwilę obecną nie odnalazłem żadnych rekomendacji do stosowania tej diety przez żadne z towarzystw gastroenterologicznych.

Fibromialgia a dieta Low Fodmap – nie dotarliśmy do żadnych badań które wskazywały by sens wprowadzania tej diety do pacjentów z tym schorzeniem.

Stosowanie dieta o małej zawartości FODMAP w SIBO ( Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego) – tu ze względu na ograniczone dowody i przyczyny choroby, decyzja o wdrożeniu tej diety powinna zostać podjęta indywidualnie przez lekarza i dietetyka. Głównym kierunkiem leczenia nadal pozostaje odkrycie przyczyn i antybiotykoterapia, co może fałszować wyniki diety nawet na pierwszym etapie.

Dieta Low Fodmap w dyspepsji czynnościowej : Obecnie brak jest wystarczających dowodów a tym bardziej rekomendacji, do stosowania tej diety w dyspepsji czynnościowej mającej na celu likwidację objawów z układu pokarmowego. Wg nietórych ekspertów można rozważyć tą dietę, i z doświadczenia wiemy że czasami efekty bywają dobre. Jednak najpierw należy przeprowadzić kompleksową diagnostykę by wykluczyć ew. inne ukryte przyczyny objawów.

Dieta Low Fodmap dla osób uprawiających sport wyczynowy – istnieją wiarygodne badania wskazujące na dobre efekty stosowania kilkudniowej diety Low Fodmap przed wymagającymi zawodami np. ultramaratonem. Jest to dobra dieta na złagodzenie problemów trawiennych związanych z długotrwałym wysiłkiem fizycznym.
Dieta ta jednak powinna być prowadzona przez doświadczonego dietetyka aby ograniczyć wpływ na wydolność organizmu.

Catering low fodmap ? Dieta ta jest dietą bardzo specyficzną i restrykcyjną. Już w 2 etapie, następuje ciągła zmiana produktów a wyniki zmian muszą być skrupulatnie badane i zapisywane, mają one też fundamentalne znaczenie dla kolejnych działań i wprowadzania kolejnych produktów. Prowadzenie tego typu diety bez wskazań dietetyka i ciągłej analizy naszym zdaniem nie ma sensu i nie przyniesie spodziewanych efektów. Dlatego nie znamy diety pudełkowej którą można było by zakupić , a która spełniała by wymagania diety Low Fodmap.

Nie ma jednego idealnego jadłospisu – tak jak nie ma jednej uniwersalnej diety dla wszystkich. Dieta każdorazowo powinna być ułożona nie tylko zgodnie z jej wymaganiami, ale przystosowana do wieku, płci, wagi, aktywności fizycznej – ale także, a może i przede wszystkim do stanu zdrowia i preferencji pacjenta.
Dlatego wszystkie gotowe diety i czasami udostępniony przykładowy jadłospis, należy traktować z przymrużeniem oka, i mogą stanowić one bazę do podejrzenia, ale nie prowadzenia diety.
Prawidłowo przygotowana i przeprowadzona dieta Nisko fodmapowa jest dietą bardzo wymagającą, zmuszającą nie tylko do eliminacji konkretnych składników, ale także skrupulatnego notowania i obliczania ilości fodmap w poszczególnych składnikach.

Korzystając z pomocy dietetyka, otrzymamy gotowy jadłospis z przepisami na wszystkie potrawy. Jeżeli chcemy sami prowadzić dietę, musimy zwrócić uwagę przede wszystkim na składniki oraz etykiety produktów przetworzonych używanych w naszych potrawach.

Wiele codziennych przepisów można delikatnie zmodyfikować by spełniały założenia diety. Pomocnym może tu być np. urządzenie Thermomix – w aplikacji cookidoo znajdziemy setki przepisów które spełniają warunki diety, choć nie są one tak oznaczone.

Dieta ta jest doskonale zbadana i opisana w wielu podręcznikach oraz opracowaniach. Wykazuje wysoką skuteczność w łagodzeniu często przykrych i utrudniających codzienne funkcjonowanie objawach. Jednak jest dietą dość skomplikowaną i wymagającą dużej samodyscypliny pacjenta. Niewłaściwe żywienie, nie zachowanie zaleceń dietetyka lub brak .. szczerości, wprowadzają błędy w diagnostyce, co utrudnia, a czasami uniemożliwia uzyskanie dobrych rezultatów. Dlatego w diecie tej tak ważna jest szczera współpraca na linii dietetyk – pacjent.

Dieta low FODMAP jest skuteczną strategią między innymi dla osób z zespołem jelita drażliwego (IBS), mogącą przynieść ulgę w przypadku bólów brzucha, wzdęć i nieregularności jelitowych. Ograniczenie spożycia niektórych fermentowalnych węglowodanów może zmniejszyć ilość gazów w jelicie, co może skutkować zmniejszeniem wzdęć i innych dolegliwości. U niektórych osób może również wystąpić poprawa regularności wypróżnień. Wprowadzenie diety low FODMAP w pierwszych 2 miesiącach może jednak wymagać ścisłego monitorowania i konsultacji z dietetykiem, aby zapewnić odpowiednią równowagę pokarmową i uniknąć niedoborów pokarmowych. Warto pamiętać, że skuteczność diety może się różnić w zależności od indywidualnej odpowiedzi organizmu.

W diecie low FODMAP zaleca się unikanie chleba z mąki pszennej czy żytniej, ponieważ zawierają wysokie ilości fruktanów, które mogą wywoływać objawy u osób wrażliwych na FODMAP-y. Zamiast tego, warto szukać chleba wykonanego z mąki o niskiej zawartości FODMAP-ów, takich jak chleb z mąki owsianej, kukurydzianej, ryżowej lub gryczanej. Można także wybierać chleby bezglutenowe, które są często bezpieczną opcją na diecie low FODMAP. Warto również czytać etykiety produktów i wybierać te, które są oznaczone jako odpowiednie dla osób na diecie low FODMAP, bądź konsultować się z dietetykiem w celu uzyskania wskazówek dotyczących odpowiednich produktów spożywczych. Oczywiście zachęcamy naszych pacjentów do wypieku chleba z własnych składników zgodnie z naszymi przepisami.

FODMAP-y, czyli fermentowalne oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole, to grupa węglowodanów, które mogą powodować dyskomfort u osób z wrażliwymi jelitami. Spożywane FODMAP-y mogą także wchłaniać wodę w jelitach, co może prowadzić do nadmiernej ilości gazu, wzdęć i bólu brzucha. Ponadto, FODMAP-y mogą być fermentowane przez bakterie jelitowe, co prowadzi do produkcji gazów, co może dodatkowo zwiększyć dyskomfort jelitowy. Dla osób z wrażliwymi jelitami, ograniczenie spożycia FODMAP-ów może pomóc w zmniejszeniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS) oraz innych zaburzeń jelitowych.

Zespół jelita drażliwego (IBS) może być trudnym schorzeniem do zarządzania, ale istnieje kilka strategii, które mogą pomóc złagodzić objawy:

  1. Dieta: Dieta low FODMAP może być pomocna, ograniczając spożycie fermentowalnych węglowodanów, ale najlepiej skonsultować się z dietetykiem przed wprowadzeniem zmian.

  2. Monitorowanie stresu: Stres może nasilać objawy IBS. Znajdź techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga lub oddychanie głębokie, które mogą pomóc w zarządzaniu stresem.

  3. Regularna aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia mogą poprawić funkcjonowanie jelit i zmniejszyć napięcie jelitowe. Wybierz aktywności, które lubisz i które nie wywołują nasilenia objawów.

  4. Regularne posiłki: Spożywanie regularnych, zrównoważonych posiłków może pomóc w regulacji trawienia i zapobieganiu nagłym napadom głodu, które mogą prowadzić do nasilenia objawów.

  5. Unikanie potencjalnych drażniących substancji: Niektóre substancje, takie jak kofeina, alkohol i pikantne potrawy, mogą nasilać objawy IBS u niektórych osób. Zwróć uwagę na to, jakie czynniki wywołują u Ciebie objawy i unikaj ich.

  6. Konsultacja z lekarzem: Jeśli masz objawy IBS, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu postawienia diagnozy i opracowania planu leczenia. Lekarz może zalecić odpowiednie leki lub inne strategie zarządzania objawami.

Pamiętaj, że każda osoba może reagować inaczej na różne strategie zarządzania IBS, więc ważne jest znalezienie indywidualnie dopasowanych rozwiązań.

FODMAP-y występują w różnych rodzajach pokarmów. Oto niektóre z głównych grup produktów zawierających te fermentowalne węglowodany:

  1. Warzywa: Niektóre warzywa są bogate w FODMAP-y, zwłaszcza te zawierające oligosacharydy, takie jak cebula, czosnek, brokuły, kapusta i soczewica.

  2. Owoce: Niektóre owoce zawierają monosacharydy i poliole, takie jak jabłka, gruszki, morele, śliwki, czereśnie i wiśnie.

  3. Zboża: Niektóre produkty zbożowe, zwłaszcza te zawierające fruktany, mogą zawierać FODMAP-y. Należą do nich pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak pszenica i żyto.

  4. Produkty mleczne: Niektóre produkty mleczne mogą zawierać laktozę, która jest disacharydem, który może być trudny do strawienia dla niektórych osób. Należą do nich mleko, jogurt, ser i niektóre lody.

  5. Słodycze i słodziki: Niektóre słodycze, gumy do żucia i produkty dietetyczne mogą zawierać sztuczne słodziki, takie jak sorbitol i ksylitol, które są poliolami, co może przyczynić się do objawów u osób wrażliwych na FODMAP-y.

  6. Napoje: Niektóre napoje, zwłaszcza te gazowane, mogą zawierać fruktozę lub sorbitol, co może prowadzić do wzdęć i innych objawów u osób wrażliwych na FODMAP-y.

Pamiętaj, że nie wszystkie produkty z każdej z tych grup są wysokofodmapowe, a tolerancja na FODMAP-y może się różnić w zależności od osoby. Warto eksperymentować z dietą i obserwować, jakie produkty wywołują u Ciebie objawy, aby dostosować swoją dietę do swoich indywidualnych potrzeb. Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z dietetykiem.

Badania naukowe sugerują, że osoby na diecie low FODMAP mogą spożywać pewne rodzaje alkoholu, ale z pewnymi ograniczeniami. Alkohole destylowane, takie jak wódka, gin i whisky, są uważane za niskofodmapowe, ponieważ proces destylacji usuwa fermentowalne węglowodany. Napoje alkoholowe zawierające dużo cukru, takie jak likiery i słodkie wina, mogą zawierać duże ilości fruktozy lub innych fermentowalnych cukrów, co może prowadzić do objawów u osób wrażliwych na FODMAP-y. Badania sugerują, że osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) mogą doświadczać nasilenia objawów po spożyciu alkoholu, zwłaszcza tych zawierających duże ilości cukru lub gazowane. Warto również zwrócić uwagę na towarzyszące składniki w napojach alkoholowych, takie jak syropy i soki owocowe, które mogą zawierać wysokofodmapowe składniki. Istnieje potrzeba dalszych badań w celu lepszego zrozumienia wpływu alkoholu na osoby na diecie low FODMAP i zespołem jelita drażliwego, dlatego zaleca się ostrożność i monitorowanie indywidualnej reakcji organizmu na spożywany alkohol. Generalnie zaleca się odstawienie alkoholu całkowicie przynajmniej w pierwszych 2 fazach diety.

Na diecie low FODMAP można pić kawę, ale istnieją pewne aspekty, które warto wziąć pod uwagę. Zgodnie z badaniami naukowymi, kawa jest niskofodmapowym napojem, co oznacza, że nie zawiera znaczącej ilości fermentowalnych węglowodanów, które mogłyby prowadzić do nasilenia objawów u osób z wrażliwością na FODMAP-y. Jednakże, sama kawa może mieć inne działania, które mogą wpływać na objawy zespołu jelita drażliwego (IBS) lub inne problemy jelitowe. Na przykład, kofeina zawarta w kawie może działać drażniąco na jelita i zwiększać ryzyko nasilenia objawów, takich jak bóle brzucha czy nieregularności jelitowe, u niektórych osób z wrażliwością jelitową. Dlatego też, osoby na diecie low FODMAP i cierpiące na IBS mogą chcieć ograniczyć spożycie kawy lub unikać jej w ogóle, aby zmniejszyć potencjalne ryzyko nasilenia objawów. Warto jednak pamiętać, że każda osoba może reagować inaczej, dlatego ważne jest monitorowanie własnej reakcji organizmu i dostosowywanie spożycia kawy do indywidualnych potrzeb i tolerancji. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Nietolerancja histaminy to stan, w którym organizm ma trudności z metabolizowaniem histaminy, co prowadzi do nadmiernego gromadzenia się tej substancji we krwi. To może wywoływać różnorodne objawy, takie jak bóle głowy, zaczerwienienie skóry, wzdęcia, bóle brzucha, problemy z trawieniem i inne objawy, które mogą przypominać te związane z IBS.

W kontekście diety low FODMAP, niektóre produkty niskofodmapowe mogą być wysokohistaminowe, co oznacza, że ​​choć są one odpowiednie dla osób z IBS, mogą one również przyczyniać się do objawów nietolerancji histaminy u tych samych osób.

Dlatego też, osoby z nietolerancją histaminy i IBS mogą mieć trudności w znalezieniu odpowiedniej diety, która będzie łagodziła objawy obu tych stanów jednocześnie. W takim przypadku ważne jest skonsultowanie się z doświadczonym dietetykiem lub specjalistą ds. alergii pokarmowej w celu opracowania spersonalizowanego planu żywieniowego, który będzie uwzględniał zarówno ograniczenie FODMAP, jak i histaminę, aby zapewnić najlepsze zarządzanie objawami.